De overgang, deel 2: nog meer oestrogeen en ook over vetten.
Is je humeur vaak slecht? Heb je wisselende stemmingen? Soms het gevoel van onbehagen? Niet meer zo goed weten wat je nou precies wilt en geen vertrouwen in de toekomst? Wellicht is er een onbalans met progesteron.
Progesteron is ook nodig voor o.a. het onderhouden van je zenuwen, heeft een stabiliserende werking op de hersenfunctie en verstevigd het bindweefsel. Zoals in deel 1 van deze serie blogs vermeld wordt na de menopauze het vetweefsel de belangrijkste oestrogeenleverancier in je lichaam. Ben je echter te zwaar, dan zorgt dat te veel aan vetweefsel voor een grotere oestrogeenproductie wat weer kan leiden tot onbalans met progesteron. Een beetje vetweefsel is dus heel goed als je in de overgang bent, te mager zijn is niet handig, maar veel overgewicht hebben dus ook niet! We noemen de onbalans tussen oestrogeen en progesteron oestrogeendominantie. De progesteronproductie neemt dan sneller af dan de oestrogeenproductie. Hierover in deel 3 meer. Nu gaan we het hebben over oestrogeentekort.
Daar komen we bij de vetten terecht. In welke conditie je de overgang in gaat bepaalt mede of je een daadwerkelijk oestrogeentekort kan krijgen. Ben je te mager of ondervoed, gebruik je een vetarme voeding of eet je altijd ongezonde vetten? Dan start je de overgang al met een negatieve balans. Door een oestrogeentekort krijg je opvliegers en nachtelijk zweten, een droge huid, je cholesterol verhoogt, de kans op overgewicht neemt toe, meer kans op botontkalking en mogelijk depressie.
Welke vetten zijn goed voor je? Eet onverzadigde vetten uit vis, noten, pinda’s, zaden, avocado en olie. Maar pas op met olie en verhitten. Niet alle soorten olie zijn daar geschikt voor, zie tip 1. Eet ook verzadigde vetten uit zuivel en roomboter, maar minder uit vlees, koekjes, snacks, e.d. En varieer vooral. In Nederland gebruiken we teveel linolzuur. We hebben het nodig, maar niet in overvloed. Dus niet alles in zonnebloemolie bereiden en altijd dieetmargarines en dieethalvarines op je brood.
Tip 1: pas op met het verhitten van vetten. Roomboter, kokosvet en ghee kan je redelijk goed verhitten. Druivenpitolie ook. Olijfolie en sesamolie kan je kort verhitten. Zachtjes smoren kan je in zonnebloemolie. Notenolie, lijnzaadolie, hennepolie, pompoenpitolie, etc. zijn alleen geschikt voor koud gebruik. Als je bakt verhit dan eerst je pan goed, dan je vet er in en direct dat wat je wilt bakken. Sla niet teveel soorten olie in een keer in, ze oxideren snel en dat is ongunstig. Dus koop de ene keer olijfolie en walnootolie en de volgende keer 2 andere soorten.
Tip 2: overgewicht? Een beetje is goed, ondergewicht is niet goed. Wil je afvallen, ga dan niet vetarm eten en val langzaam af (1-2 kilo per maand). Als je snel afvalt komen er veel gifstoffen uit je vetweefsel vrij en raakt je lever makkelijk overbelast. Eet koolhydraatbeperkt en eiwitrijk. Wil je aankomen, eet meer gezonde vetten. Bijvoorbeeld in de vorm van nootjes. Kom je tijdens de overgang teveel aan? Laat je schildklierfunctie nakijken. Je kunt ook opeens veel aankomen door een uitgeputte bijnier of door bepaalde medicatie.
Tip 3: laat testen hoe het met je hormoonbalans zit, dan kun je het meest gericht met voeding aan de slag. Dus heb je oestrogeentekort of is er een oestrogeendominantie?
Tot slot nog even over vitamines. Vetten zijn leveranciers van de vet oplosbare vitamines A, D, E en K. Vitamine E is nodig om de hormoonklieren in het lichaam goed te laten functioneren. Vitamine D is nodig voor de opname van mineralen door de botten. Dus, nog een goede reden om gezonde vetten te eten.
Volgende keer over oestrogeendominantie en de schildklier.
Lees ook deel 1 van deze serie over de Overgang & Voeding.
